PHIM CÓ 5 ĐỀ CỬ OSCARS LẦN THỨ 86
PHIM HAY NHẤT
NAM DIỄN VIÊN CHÍNH XUẤT SẮC
NAM DIỄN VIÊN PHỤ XUẤT SẮC
DỰNG PHIM HAY NHẤT
HÓA TRANG VÀ LÀM TÓC ĐẸP NHẤT

GIẢI THƯỞNG ĐẠT ĐƯỢC
NAM DIỄN VIÊN CHÍNH XUẤT SẮC
NAM DIỄN VIÊN PHỤ XUẤT SẮC
HÓA TRANG VÀ LÀM TÓC ĐẸP NHẤT

'Dallas Buyers Club’ - cây xương rồng giữa hoang mạc

Tiếng thở gấp gáp thô bạo của một đôi nam nữ đang ân ái. Tiếng nhạc hào sảng của Quốc ca Mỹ vang lên. Tiếng hò reo của đám đông. Âm thanh ong ong văng vẳng trong tai khiến người xem đau nhói. Cánh cửa sắt chuồng bò bật mở, một tay cao bồi cưỡi bò lao ra trường đấu. Máy quay chuyển sang Ron Woodroof - tầm 40 tuổi, đẹp trai, tóc dài hung hung đỏ, mặc quần bò ống loe, đầu đội chiếc mũ cao bồi đầy bụi bặm, chân mang giày cao gót da rắn. Hắn đang quan hệ tình dục với một em gái tóc vàng nóng bỏng nơi chuồng bò nhưng mắt cứ nhìn chăm chăm tay cao bồi đang bị con bò điên quăng quật cuồng loạn trên không trung qua khe cửa sắt hẹp.

Thêm một em gái nữa xuất hiện, hít côcain và nhập cuộc chơi ba dâm loạn. Tiếng nhạc rì rầm như vọng lại từ nơi xa lắm. Ở ngoài kia con bò trở nên điên loạn theo tiếng ho sù sụ của Ron và nó phóng thân hình đồ sộ tới, lấy sừng đâm dúi dụi tay cao bồi khốn khổ. Cùng lúc ấy Ron lên đỉnh cực khoái. Nhưng nhìn mặt hắn ta chỉ thấy một nỗi đau tột cùng và sự im lặng khó hiểu. Chỉ có tiếng ong ong nhức óc vẫn tiếp tục… Màn hình vụt tắt và tiếng Ron vang lên: “Mày có biết Rock Hudson là thằng thích đực không?”.

Dallas Buyers Club đã mở đầu một cách kỳ dị và hoang dại. Chỉ bằng cảnh phim ngắn ngủi chưa đến một phút, đạo diễn Jean-Marc Vallée đặc tả rõ nét nhân vật chính Ron Woodroof - một gã “cao bồi” hoang dã, con ngựa hoang bất trị, cả cuộc đời lấy chơi gái, hút hít ma túy làm nguồn vui. Trải qua bao năm tháng, hình ảnh những chàng cao bồi vẫn là những hình mẫu lý tưởng nằm ngoài sự ràng buộc của chính quyền, giúp người dân thỏa mãn mọi ước nguyện mà xã hội, mà công lý, mà pháp luật quan liêu không thể thực hiện được.

Nói một cách chính xác và thực tế thì Ron Woodroof không phải là cao bồi. Hắn ta là một thợ điện có sở thích cưỡi bò, thậm chí còn chẳng phải là một anh thợ điện dễ thương dễ mến để người xem đồng cảm. Ron cục súc, thô bạo, nổi loạn, phân biệt chủng tộc và màu da, kỳ thị người đồng tính, coi phụ nữ chỉ là một thứ đồ chơi giải trí.

Dallas Buyers Club không giảm nhẹ, nói tránh hay phủ mật đường lên nhân vật chính mà sẵn sàng phô cho người xem thấy một Ron đáng ghét, một kẻ còn lâu mới là anh hùng hay nhân vật chính diện. Nhưng không thể phủ nhận gã có tính cách của một tay cao bồi miền Tây thực thụ, một nhân vật Mỹ cổ điển: mạnh mẽ, nhiệt huyết, quả cảm, độc lập, tự chủ, sống tự tin và không rập khuôn theo phong cách của bất kỳ ai, dám nghĩ dám làm và đặc biệt là tràn đầy bản năng sinh tồn nhạy bén. Ron sẵn sàng làm mọi việc từ dối trá, phạm pháp đến chống lại những lỗ hổng vô lý của cường quyền, luật pháp, không từ một hành động cực đoan nào để cố sống sót qua cơn hiểm nghèo dù chỉ là một ngày.

Ron sống buông thả, uống rượu như nước lã, đốt thuốc cả ngày, hít ma túy và chơi gái không dùng các biện pháp bảo vệ. Chẳng có thú vui nào mà Ron không chơi, trừ đàn ông. Sau một tai nạn ở chỗ làm, hắn ta được đưa đến bệnh viện và vô tình biết mình bị HIV dương tính. Các bác sĩ thông báo rằng nhiều khả năng Ron sẽ chết trong vòng 30 ngày nữa. Một bệnh nhân thông thường khi nhận tin dữ sẽ phải trải qua năm giai đoạn của sự đau buồn. Ron tiếp nhận tin đó bằng cách phủ nhận việc mình bị HIV.

Trong tâm trí “ngây thơ”, Ron cho rằng chỉ có “lũ đồng tính, bóng lộ” mới bị cái bệnh đáng sợ ấy. Nhưng rồi nghĩ kỹ lại những ký ức ăn chơi, Ron chợt nhận ra có thể mình bị bệnh thật. Giờ đây đến một con người ngang tàng không sợ trời không sợ đất như Ron cũng biết sợ hãi, phải rùng mình cầu nguyện trước Chúa trời một cách tuyệt vọng: “Tôi phải làm chậm nó lại. Tôi chưa muốn chui vào một góc mà chết đâu. Ông nghe rõ chưa? Tôi chưa sẵn sàng. Nếu ông có ở trên kia thì hãy nghe tôi. Cho tôi một cơ hội…”.

Thay vì tiếp tục rơi vào trạng thái trầm cảm, khóc lóc đau buồn và cuối cùng là hiểu và chấp nhận cái chết sẽ đến thì bản chất ương ngạnh và quả cảm của Ron trỗi dậy. Cả phim có đúng một cảnh hắn ta khóc vì mệt mỏi và cảm xúc nhất thời chứ Ron chưa bao giờ đầu hàng và ngồi yên bó gối chịu chết. Không xin được vào danh sách bệnh nhân thử nghiệm thuốc AZT, Ron hối lộ nhân viên bệnh viện để ăn trộm thuốc. Thử nghiệm kết thúc và thuốc bị niêm phong thì Ron lại mò sang Mexico tìm bác sĩ Vass, người ngày xưa từng bị thu hồi bằng y ở Mỹ, để buôn lậu thuốc chưa được cấp phép qua Mỹ cho mình và các bệnh nhân khác. Bị cảnh sát tịch thu thuốc thì sang nước khác và ăn trộm đơn thuốc của bác sĩ Eve.

Ron giống như một cây xương rồng giữa sa mạc hoang vắng, khát vọng sống và bản năng sinh tồn của hắn chỉ được bộc lộ khi bị dồn vào chân tường, khi không còn lối thoát. Không chỉ đơn thuần là sống chui rúc, tạm bợ mà sự sống ấy còn dám hiên ngang đối mặt với đời như loài xương rồng đối diện ánh nắng mặt trời thiêu đốt kia. Người xem biết rằng Ron sẽ không bao giờ chịu bị khuất phục. Thậm chí còn đang che chở, đấu tranh đòi quyền lợi cho chính những con người mà trước kia mình căm ghét.

Qua Rayon (Jared Leto thủ vai), một phụ nữ chuyển giới, Ron làm quen với cộng đồng LGBT (gồm người đồng tính, lưỡng tính, chuyển giới…) - điều trước kia có nằm mơ hắn cũng không bao giờ nghĩ tới - để buôn bán thuốc kiếm lời. Nửa sau của phim là một hành trình kỳ lạ của Ray và Rayon giữa cộng đồng những người đồng tính và sau đó là sáng kiến lập ra Câu lạc bộ Dallas Buyers để bán thuốc cho bệnh nhân bị HIV.

Một mối quan hệ không phải romance (tình cảm nam nữ) cũng chẳng phải bromance (tình anh em, đồng chí) nhưng lại đẹp và cảm động, tự nhiên đến ngỡ ngàng. Dù là một người mạnh mẽ đến đâu thì ai cũng sẽ có những khoảnh khắc yếu lòng. Khi đó họ cần những người bạn bên cạnh để dựa vào vì không ai có thể tồn tại một mình. Ron và Rayon cũng vậy. Họ có sức sống mãnh liệt hơn bất cứ ai và sẽ luôn bên cạnh nhau trong cuộc chiến của bản thân. Rayon có thể sinh ra không dưới thân xác một phụ nữ nhưng cô có thừa bản năng và duyên dáng: khả năng thay đổi một người đàn ông, làm anh ta tốt lên và phát huy được sở trường. Ron đã thay đổi, thay đổi rất nhiều khiến khán giả không còn nhận ra một Ron khó chịu ở đầu phim nữa.

Matthew McConaughey và Jared Leto đã thể hiện tuyệt vời trong Dallas Buyers Club cả về diễn xuất lẫn hy sinh thể xác vì nghệ thuật. Không ai nhận ra nổi một McConaughey hào hoa, phong trần qua cái thân xác tiều tụy, gầy gò, ốm đói sau khi giảm 23 kg để đóng phim. Nhưng cái thần trong ánh mắt, cái chất giọng Texas nhà quê một cục vẫn ở đó và trở nên quá hợp với phim. Từ năm 2010 trở lại đây, Matthew McConaughey tự nhiên lột xác thành một con người khác, không còn những phim hài nhạt nhẽo dễ xem dễ quên nữa mà thăng hoa với The Lincoln Lawyer, Mud và đặc biệt là Dallas Buyers Club…

Trong khi đó, Jared Leto vừa trở lại sau 4 năm vắng bóng điện ảnh thì đã gặp phải một thách thức thật sự: giảm 15 kg và hóa trang như một phụ nữ chuyển giới. Nhưng nhìn Leto đóng vai Rayon mới thấy được tài năng điện ảnh bẩm sinh của gã ca sĩ lãng tử này. Cái duyên của nhân vật Rayon làm người xem đồng cảm và có một cảm giác khó tả.

Kịch bản Dallas Buyers Club dựa trên một câu chuyện có thật vào năm 1985 - thời điểm đại dịch HIV/AIDS làm hàng triệu người chết, khiến cả thế giới chao đảo. Ron Woodroof thật ở ngoài đời trước khi chết năm 1992 (7 năm sau khi được chẩn đoán bị HIV dương tính) đã kịp cho nhà biên kịch Craig Borten phỏng vấn với nhiều thông tin quý giá.

Trải qua gần 20 năm, kịch bản mới được đưa thành phim sau 87 lần từ chối của các hãng phim và nhiều cặp đạo diễn - diễn viên như Marc Foster & Brad Pitt hay Craig Gillespie & Ryan Gosling… 15 năm trước, Jared Leto cũng đã nhận được kịch bản này nhưng còn không động tới vì đang bận quay Requiem for a Dream và American Psycho. Dallas Buyers Club cho thấy rằng chỉ một tác động nhỏ trong quá khứ cũng có thể ảnh hướng lớn đến vậy trong tương lai phim ảnh. Khó có thể nghĩ rằng Pitt hay Gosling sẽ làm được hơn hay ít nhất là ngang những gì như McConaughey hay Leto đã làm.

Cuộc sống của Ron Woodroof còn làm nền để đạo diễn Jean-Marc Vallée đề cập đến các vấn đề nhức nhối của xã hội những năm 1980: AIDS, các căn bệnh nan y, chủ nghĩa tư bản, cơn bão tình dục, các quy định bất công quan liêu của chính phủ Mỹ…

Mỗi chủ đề đều được đầu tư và động chạm vừa đủ để người xem hiểu rõ mà vẫn không nặng nề giáo điều, kiến thức. Xét về mặt kỹ thuật, Dallas Buyers Club là một phim độc lập rất giản dị: kinh phí 5 triệu USD, quay trong 25 ngày, không thiết lập ánh sáng hay phim trường phức tạp mà chỉ có một máy quay cầm tay duy nhất được dùng. Kết quả thu được là một kịch bản chắc tay, diễn xuất xuất sắc, chủ đề hấp dẫn, quay phim hoàn hảo, đạo diễn mẫu mực. Phim giống như một bài thơ về cây xương rồng không đơn độc giữa sa mạc, trông gai góc xù xì nhưng hoa lại đẹp một cách hoang dại, dữ dội và lạ kỳ.

TRAILER