Tại Oscar 1994, tài tử Tom Hanks nhận giải "Nam diễn viên chính xuất sắc" nhờ vai diễn luật sư đồng tính mắc bệnh AIDS trong phim Philadelphia. Song trong các bài phỏng vấn khi nhắc lại tác phẩm trên, Hanks vẫn dành sự kính nể đặc biệt dành cho bạn diễn Denzel Washington. Với Hanks, "làm việc cùng Denzel giống như được tới trường điện ảnh vậy, tôi học diễn xuất từ quan sát anh ấy còn hơn học từ bất kỳ ai khác". Sau hơn 20 năm, bạn diễn da màu của Tom Hanks từ phim kinh điển năm nào đã trở thành nhân vật lẫy lừng ở Bắc Mỹ.

Người hùng da màu

Denzel Washington sinh ra tại New York vào ngày 28/12/1954 và cũng mang tên y hệt cha mình. Trong các bài phỏng vấn, ông luôn thích được gọi là Denzel và chỉ cho các phóng viên cách phát âm tên mình. Năm lên 14 tuổi, cha mẹ Denzel ly dị và khiến ông bị gửi tới một trường dự bị. Trong bài phỏng vấn với tạp chí Parade, Denzel đánh giá cao quyết định đó: "Đám bạn thời đó của tôi về bản chất là tốt nhưng đã bị đường phố làm thay đổi. Những người bạn ấy có lẽ đều phải vào tù ra tội và tôi sẽ không thể tồn tại được nếu cứ giữ nguyên cuộc sống cũ. Quyết định của mẹ đã làm thay đổi cuộc đời tôi".

Đó là bước ngoặt đầu tiên trong cuộc đời Denzel Washington. Bước ngoặt thứ hai tới vào năm giữa thập niên 1970, khi ông tham gia một chương trình thi tài năng. Chứng kiến màn thể hiện diễn xuất của Denzel, một người có mặt tại sân khấu đã gợi ý rằng Denzel hãy thử làm diễn viên. Hướng đi mới mẻ này khiến Denzel trở nên hứng thú. Ông quyết định đăng ký học tại trường diễn xuất ACT tại San Francisco. Từ năm 1976 cho tới 1981, Denzel Washington mài giũa những kỹ năng diễn xuất thông qua sân khấu kịch. Tới năm 1982, diễn viên này được mời tham gia loạt phim truyền hình St. Elsewhere. Việc lên sóng truyền hình suốt sáu năm từ 1982 cho tới 1988 giúp Denzel trở thành một gương mặt quen thuộc với khán giả và lọt vào mắt xanh nhiều đạo diễn.

Tài tử Denzel Washington.

Năm 1989, Denzel Washington vào vai binh nhì Silas Trip trong bộ phim chiến tranh Glory. Đây là tác phẩm xoay quanh một trung đoàn gồm toàn người Mỹ gốc Phi trong cuộc nội chiến Mỹ. Sau buổi công chiếu dành cho giới phê bình, Glory nhận được nhiều lời khen ngợi về chất lượng và diễn xuất. Cây bút Vincent Canby bình luận trên tờ New York Times: "Bộ phim là một thành công lớn và Washington là một diễn viên đang trên đường trở thành một ngôi sao sáng".

Lời tiên đoán đó đã trở thành sự thật. Tại Oscar 1990, Glory nhận được năm giải Oscar, bao gồm cả "Nam diễn viên phụ xuất sắc" dành cho Denzel Washington. Đó là giải Oscar đầu tiên trong sự nghiệp của Denzel. 27 năm sau, ông đã có tổng cộng tám đề cử Oscar và hai lần chiến thắng giải thưởng danh giá này. Đó là số lần đề cử và nhận giải kỷ lục của một diễn viên da màu.

Tạp chí Premiere nhận định về tầm vóc của Denzel trong lịch sử Hollywood: "Trong suốt nhiều thập niên, Sidney Poitier (huyền thoại điện ảnh da đen từng rất thành công trong những năm 1960) là một tượng đài độc nhất vô nhị. Khán giả da trắng thì đinh ninh rằng họ sẽ chẳng bao giờ đổ tới rạp để xem một nam chính người Mỹ gốc Phi. Thế rồi, Denzel Washington xuất hiện và chứng tỏ cho tất cả thấy rằng họ đã sai lầm. Những nhân vật anh đảm nhận, không phải là những người hùng của riêng cộng đồng người Mỹ da đen mà còn là người hùng của tất cả. Từ Malcom X, Steve Biko cho tới huấn luyện viên Herman Boone... các vai diễn của Denzel không bao giờ trùng lặp mà luôn biến hóa. Xem Denzel diễn xuất chẳng khác gì xem một nghệ nhân tạc tượng cả".

Tờ Premiere đã đúng khi nhận xét về khả năng biến hóa đa dạng của Denzel. Nam diễn viên này có thể hóa thân từ những biểu tượng như nhà hoạt động nhân quyền (phim Malcom X), một người hùng ra tay để bảo vệ một cô gái non nớt (phim Man on Fire và The Equalizer), một cơ trưởng cứu cả chuyến bay (phim Flight)... cho tới các vai phản diện như tay cớm bẩn (phim Training Day) hay một ông trùm buôn ma túy (phim American Gangster). Tài năng và sự chuyên nghiệp của Denzel giúp ông trở thành một sao hạng A với những vai diễn không chỉ thuyết phục được giới chuyên môn mà còn khiến khán giả đổ xô tới rạp. Tạp chí Forbes ước tính rằng cứ mỗi một USD thù lao mà Denzel được nhận, nhà sản xuất phim sẽ nhận lại được 10 USD.

Denzel Washington trong phim "The Hurricane" 1999.

Không ngừng phấn đấu

Tại Oscar 2002, huyền thoại điện ảnh Sidney Poitier được trao giải "Thành tựu trọn đời" và trực tiếp trao tượng vàng "Nam diễn viên chính xuất sắc" cho Denzel. Người đẹp Halle Berry thắng giải "Nữ diễn viên chính xuất sắc" và khiến lần đầu tiên trong lịch sử, sân khấu Oscar được thống trị bởi những người Mỹ gốc Phi. Tới Oscar 2017, Denzel Washington lại trở thành niềm tự hào cho người da màu trong thời điểm các mâu thuẫn về giai cấp, sắc tộc tại Mỹ đang trở nên phức tạp. Nếu như tại Oscar 2016, các diễn viên được đề cử đều là người da trắng tới mức có một trào lưu kêu gọi tẩy chay #OscarSoWhite thì năm nay, những diễn viên da màu tài năng như như Viola Davis, Mahershala Ali... đều là ứng cử viên sáng giá tại các hạng mục được đề cử.

Denzel Washington thậm chí còn được đề cử ở hai hạng mục Phim và Nam diễn viên chính xuất sắc cho tác phẩm Fences. Đây là bộ phim do chính ông làm đạo diễn và thủ vai chính, với nội dung kể về một người đàn ông trung lưu tìm cách xoay sở giúp gia đình trong thập niên 1950 tại Mỹ. Fences khai thác nhiều khía cạnh, từ cuộc sống hôn nhân, sự nghèo đói cho tới sự vất vả những người da đen ở tầng lớp thấp của nước Mỹ thế kỷ trước. Chất lượng của tác phẩm được đánh giá ở mức khá, trong khi màn nhập vai của Denzel và Viola Davis đồng loạt được ca tụng. Tờ New York Daily News gọi đây là "vai diễn hay nhất sự nghiệp của Denzel khi ông hóa thân vào một người đàn ông dồn nén nhiều đau thương, tình yêu, cảm xúc". Trong khi đó, tờ The Guardian tin rằng "bộ phim là sân khấu để các diễn viên tỏa sáng rực rỡ".

Tài tử vừa được đề cử Oscar thứ 8 với vai diễn trong "Fences".

Với việc đoạt danh hiệu "Nam diễn viên chính xuất sắc" tại lễ trao giải SAG của Hiệp hội Diễn viên Mỹ, Denzel Washington là một trong hai ứng cử viên sáng giá nhất cho tượng vàng Oscar Nam chính, bên cạnh tài tử Casey Affleck của Manchester By The Sea.

Chia sẻ về đam mê và nhiệt huyết với điện ảnh, Denzel Washington từng nói với những cử nhân của Đại học Dillard vào năm 2015: "Các bạn trẻ, hãy đừng sợ phải thất bại hay mơ mộng. Nhưng hãy nhớ rằng những giấc mơ mà không có mục tiêu thì sẽ mãi chỉ là giấc mơ thôi, và chúng sẽ đem tới thất vọng tràn trề. Hãy đừng cố để làm việc cho đủ sống mà hãy sống để tạo ra sự khác biệt. Về phần mình, tôi luôn cố gắng đặt ra từng mục tiêu trong mỗi ngày".